Starzenie się jajników - ciąża po 45. roku życia - jakie są szanse i zagrożenia?

Proces starzenia się jajników zaczyna się już po 35. roku życia. Dlatego jeżeli kobieta planuje zajść w ciąże, lepiej jest zdążyć zrobić to przed 35. rokiem życia. Problemy z zajściem w ciąże w dużej mierze biorą się z powodu zbyt zaawansowanego wieku kobiety. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wiek mężczyzny również ma znaczenie, gdyż wraz z wiekiem obniża się ruchliwość i ilość plemników zdolnych do zapłodnienia komórki jajowej.

Osobne artykuły na ten temat:

• Niepłodność żeńska
• Niepłodność męska

Starzenie się jajników objawia się postępującą utratą liczby pęcherzyków pierwotnych. Jajniki zawierają 1 - 2 mln pęcherzyków. Nie oznacza to, że wszystkie one dojrzewają. Jest wręcz przeciwnie. Nieliczne z nich dojrzewają w okresie między pokwitaniem a przekwitaniem.

Wraz z wiekiem kobiety zmniejsza się szerokość kory jajników oraz zmniejsza się ich masa. Zwiększa się częstotliwość występowania zaburzeń procesu jajeczkowania. W efekcie zmniejsza się płodność.

Wraz ze starzeniem się jajników zwiększa się częstotliwość cyklów bezowulacyjnych. Warto wiedzieć, że jednofazowy cykl bezowulacyjny zwykle prowadzi do krwawienia z macicy. Krwawienie to spowodowane jest atrezją dojrzewających pęcherzyków jajnikowych, które wykazują upośledzona funkcję (zanikaniem pęcherzyków). Ocenia się, że odsetek poronień w populacji kobiet powyżej 40 roku życia sięga 50%. Tymczasem wśród populacji kobiet powyżej 30 roku życia ten odsetek nie przekracza 20%.

Ciąża u kobiet po 45. roku życia należy do rzadkości. Prawdopodobieństwo zajścia w ciąże u kobiety w wieku 47 lat wynosi 1:10 000 cykli (według badań Rötzera). W związku z tym w okresie premenopauzy kobiety są w większości bezpłodne, nawet jeżeli regularnie miesiączkują. Według Anny M. Flynn, brytyjskiego naukowca zajmującą się tymi zagadnieniami, 33% wszystkich kobiet w wieku 45 – 54 lat jeszcze regularnie miesiączkuje. Pozostałe kobiety miesiączkują nieregularnie albo już nie miesiączkuje wcale od roku a nawet dłużej.

Na koniec warto mieć świadomość, że wraz ze starzeniem się jajników zwiększa się częstotliwość występowania abberacji chromosomalnych. W związku z tym kobiety w miarę starzenia się częściej rodzą dzieci z zespołem Downa i Klineffertera.

Zespół Klinefeltera jest to jeden z najczęściej występujących zespołów wad wrodzonych. Częstość występowania to 1 zdiagnozowany przypadek na 500 urodzeń. Przyczyną zespołu Klinefeltera jest obecność dodatkowego chromosomu X. Aberracja chromosomowa towarzysząca zespołowi Klinefeltera dotyczy jedynie osobników płci męskiej. Osoby, u których występuje omawiany zespół wad wrodzonych są bardziej narażone na rozwój niektórych nowotworów, w tym np. nowotworu zarodkowego oraz raka sutka. Źródło

Kobieta w wieku 40 lat powinna wiedzieć, że ciąża w wieku 40 lat to ryzyko wyższe niż 1% urodzenia dziecka z zespołem Downa. Dwa lata później ryzyko wzrasta do około 2%.

Tabela: Wiek matki a ryzyko zespołu Downa

*Dane te przedstawiają tylko przybliżoną częstość urodzeń dzieci z zespołem Downa w zależności od wieku matki przy porodzie. (E.B. Hook, P.K.Cross, D.M. Schreinemachers, 1993). Tabela: Źródło