Skutki starzenia się skóry

Zmiany fizjologiczne zachodzące w skórze w miarę starzenia się

Skóra u osób starszych jest cieńsza. Człowiek po 20. roku życia ma o 15 % grubszą skórę od osoby po 60. roku życia. Również naskórek, który pokrywa tzw. skórę właściwą, staje się cieńszy o 20%. Maleje miękkość i elastyczność skóry. Wraz z wiekiem maleje liczba gruczołów potowych oraz maleje ilość tkanki tłuszczowej podskórnej. Słabną mechanizmy obronne komórek. Osoby starsze inaczej odczuwają - zmiany dotyczą czucia - reakcji na bodźce zewnętrzne. U osób starszych pojawiają się zmiany w naczyniach krwionośnych - maleje też liczba naczyń krwionośnych w skórze. Zmiany związane ze starzeniem się skóry można dostrzec gołym okiem, gdyż jej wygląd zmienia się. Starzenie się ma wpływ również na wygląd paznokci. Wraz z wiekiem paznokcie rosną wolniej i stają się grubsze.

Jakie są skutki zmian zachodzących w skórze z powodu starzenia się?

Skutkiem starzenia się skóry jest to, że traci ona właściwości ochronne. U osób starszych możemy zaobserwować, że skóra staje się bardziej wiotka, sucha i mniej odporna. Zmniejsza się odporność na obrażenia. Nawet stosunkowo niewielkie uderzenie, które u młodej osoby nie pozostawi śladu na skórze, u osoby starszej może uszkodzić naskórek. Starsi ludzi często też mają większą skłonność do pojawiania się siniaków, nawet po niewielkim uderzeniu. Należy jednak pamiętać, że może to być skutkiem braku witamin (szczególnie witaminy C) lub skutkiem ubocznym zażywania niektórych leków.

U osób starszych na skutek starzenia się skóry dochodzi częściej do przewlekłych infekcji. Skóra staje się też bardziej wrażliwa na zimno, pojawia się więc nasilone uczucie zimna. Jedną z funkcji skóry jest pomoc w regulowaniu ciepłoty ciała. Wraz ze zmianami zachodzącymi w skórze, zdolności regulacyjne obniżają się. Skutkiem tego jest obniżenie temperatury ciała lub - przy gwałtownym wzroście temperatury zewnętrznej - udary.

Dotykając skóry osoby starszej można odczuć, że jest ona zimna. W porównaniu z młoda skórą, bardziej widoczne są naczynia krwionośne. Zmienia się reakcja na stany zapalne, rany goja się wolniej, a blizny mogą mieć postać patologiczną. Proces starzenia się powoduje również pogłębianie się zmarszczek, co jest najbardziej widoczną łatwo dająca się zaobserwować zmianą wyglądu skóry.

W miarę starzenia się na skutek naturalnych procesów fizjologicznych dochodzi również do zmiany w wyglądzie paznokci oraz włosów. Utrata pigmentu powoduje siwienie włosów. Polecamy osobny artykuł na temat przedwczesnego siwienia włosów, w którym można dowiedzieć się, co jest tego powodem i jak można opóźnić proces siwienia: Przedwczesne siwienie włosów

Starzenie się skóry nie wiąże się jedynie z siwieniem. Włosy staja się szorstkie i spada liczba cebulek włosowych. Brwi, włoski w nosie, uszach, a w przypadku mężczyzn na klatce piersiowej, stają się grubsze i bardziej obfite.

Wpływ słońca na starzenie się skóry

Promieniowanie ultrafioletowe ma niekorzystny wpływ na wygląd i zdrowie skóry. Oczywiście niekorzystne jest zbyt częste i nadmierne wystawianie skóry na promieniowanie. Zmiany spowodowane przez promieniowanie ultrafioletowe stają się widoczne już u osób po 20. roku życia. Jeżeli stopień nasłonecznienia skóry jest niski, zmiany będą widoczne dopiero po 50. lub 60. roku życia. Nie mniej jednak każda osoba odczuje skutki tzw. fotostarzenia się skóry. Bardziej narażone na fotostarzenie się skóry są osoby o bladej cerze. Dlatego powinny w większym stopniu chronić się przed działaniem promieni słonecznych.

Zmiany na skórze u osób starszych, które są zmianami natury kosmetycznyej, dającymi się zaobserwować, to w zdecydowanej większości zmiany, które są skutkiem fotostarzenia się. Osoby, które w ciągu swojego życia nie dbały o ograniczenie ekspozycji skóry na działanie promieni słonecznych, są bardziej narażone na nowotwory skóry.

Zmiany zachodzące w skórze, które może spowodować słońce to m.in. naprzemienna atrofia (zanik) i hiperplazja naskórka (rozrost naskórka). Słońce może przyczynić się do nierównomiernego umieszczenie melanocytów, które są komórkami pigmentowymi wytwarzającymi melaninę. Generalnie odpowiedzialne są za zabarwienie skóry.

W miarę starzenia się dochodzi do częściowego zaniku tkanki kolagenowej. Skóra właściwa pod wpływem słońca staje się mniej elastyczna. Elastyczność skóry zmniejsza się pod wpływem naturalnych procesów fizjologicznych ale promieniowanie słoneczne dodatkowo przyspiesza ten proces i pogłębia. Promieniowanie słoneczne ma również wpływ na powstawanie żylaków.

Najbardziej widoczne skutki starzenia się skóry

Przede wszystkim najbardziej widocznym skutkiem starzenia się skóry jest pojawienie się na niej linii i wyraźnych zmarszczek. Skóra osób starszych charakteryzuje się głębokimi kanciastymi bruzdami na szyi. Wraz z wiekiem skóra staje się sucha i  twarda, łuszczy się, staje się luźna i nabiera żółtawego koloru. Powiększają się pory, które to wypełniają się łojem i martwym naskórkiem, przez co powstają guzki. Charakterystyczne dla skóry osób starszych jest nierównomierna pigmentacja. Pojawiają się blade i ciemnobrązowe gładkie plamy o różnych rozmiarach. Najbardziej widoczne zmiany pigmentacyjne są na wierzchu dłoni. Takie zmiany skórne nazywane są plamami wątrobowymi lub plamami starczymi. Zaobserwować możemy również znamiona, takie jak czerwone plamy, które są niezłośliwymi zmianami skóry. Tego typu plamy to naczyniaki starcze lub brodawczaki. Niestety plamami na skórze manifestować mogą się stany przedrakowe, takie jak rogowacenie posłoneczne. Znamiona mogą również oznaczać zmiany rakowe w rodzaju raka podstawnokomórkowego (najczęstszy nowotwór skóry), jak również czerniaki złośliwe.

Zmiany widoczne na skórze, związane z pigmentacją skóry, powinny niepokoić szczególnie:

• kiedy zmianę można określić jako asymetryczną - poszczególne kawałki zmiany różnią się od siebie,
• zmiana zmienia swój rozmiar i osiąga powyżej 6 mm.
• różnokolorowość - zmiana ma nierówne odcienie pigmentu, niektóre fragmenty ciemne, inne jasne, akcenty różu, fioletu, bieli, czerni, brązu,
• zmiana zmienia swój wygląd - zaczyna się łuszczyć, ropieć, krwawić, zaczyna mieć większą wrażliwość na ból, jest podrażniona.