Powikłania oczne cukrzycy typu 1 i typu 2

Jakie jest ryzyko pojawienia się retinopatii z powodu cukrzycy?

Retinopatia jest późnym powikłaniem cukrzycy. Oznacza to, że zwykle nie pojawia się ona na samym początku choroby. U chorych na cukrzycę typu 1 na początku choroby retinopatię cukrzycową spotyka się u około 2% pacjentów. Jednak już w grupie chorujących od 15 lat i więcej, retinopatię diagnozuje się praktycznie u każdego, bo aż u 98% chorych. W przypadku cukrzycy typu 2 retinopatię rozpoznaje się u 5% pacjentów, w momencie rozpoznania tego typu cukrzycy. Wraz z upływem czasu u 60% pacjentów z cukrzycą typu 2 pojawi się retinopatia jako powikłanie tej choroby.

Czy cukrzyca może doprowadzić do utraty wzroku?

Najbardziej groźna dla naszego wzroku postać retinopatii jest wtedy, gdy choroba przebiega wraz z makulopatią (główna przyczyna utraty wzroku u pacjentów z cukrzycą). Termin ten oznacza patologię miejsca na siatkówce zwanego plamką, która jest odpowiedzialna za widzenie. Bardziej narażeni na utratę wzroku są chorzy na cukrzycę typu 2. W tej grupie, po 30 latach trwania cukrzycy, makulopatia występuje u około 60% chorych. Lepiej pod tym względem wyglądają statystyki dotyczące pacjentów z cukrzycą typu 1. W tej grupie chorych makulopatię obserwuje się u mniej więcej 20% pacjentów. Oczywiście zdiagnozowanie makulopatii cukrzycowej nie oznacza z automatu utraty wzroku. W takiej sytuacji podejmuje się okulistyczne postępowanie terapeutyczne. Jednakże zagrożenie ślepoty u osób chorych na cukrzyce jest realne.

Jakie są przyczyny retinopatii cukrzycowej?

Podstawową przyczyną pojawienia się retinopatii jest hiperglikemia (wysoki poziom glukozy we krwi) oraz nadciśnienie tętnicze. Na skutek tych zaburzeń dochodzi do pogrubienia gałki ocznej, co z kolei prowadzi do zaburzenia przepływu płynów z i do siatkówki.

Bardziej narażeni na rozwój retinopatii cukrzycowej są osoby w okresie dojrzewania płciowego oraz osoby po operacji zaćmy. Czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwoju retinopatii cukrzycowej jest również ciąża.

Objawy retinopatii cukrzycowej

Objawy retinopatii cukrzycowej są różne w zależności z jakim rodzajem tego schorzenia mamy do czynienia i na jakim jest etapie rozwoju. Najbardziej niebezpieczne dla wzroku jest pojawienie się wspomnianej wyżej makulopatii, która może wystąpić na wszystkich etapach retinopatii cukrzycowej.

Najmniejszą liczbę powikłań obserwuje się w związku z tzw. retinopatią nieproliferacyjną. Należy ją jednak uważnie monitorować, ponieważ jeżeli rozwinie się w proliferacyjną, będzie to miało wpływ na ostrość widzenia, może dojść do krwawienia z siatkówki, co z kolei wiąże się z ryzykiem utraty wzroku. Stanem pośrednim między retinopatią nieproliferacyjną a proliferacyjną jest retinopatia przedproliferacyjna, która również objawia się zaburzeniami widzenia ale ryzyko całkowitej utraty wzroku jest mniejsze, choć również może dojść do krwawień z siatkówki.

Inne powikłania oczne cukrzycy

U osób chorych na cukrzycę może dojść do porażenia nerwów czaszkowych, co prowadzi do upośledzenia ruchów gałki ocznej i podwójnego widzenia. W wyniku porażenia nerwów czaszkowych chorzy skarżą się ból w okolicy oczodołowej. U pacjentów obserwuje się zaburzenia ruchomości źrenic oraz zez.

Wśród powikłań ocznych cukrzycy wymienia się również zaburzenia refrakcji spowodowane zmianą grubości i krzywizny soczewki.

Powikłaniem cukrzycy może być również zaćma, która zazwyczaj dotyczy obu oczu i wiąże się głównie ze złą kontrolą cukrzycy. W cukrzycy typu 1 występuje u około 10% chorych.

U około 4% pacjentów z cukrzycą obserwuje się jaskrę wtórną krwotoczną. Jest to niebezpieczne powikłanie oczne cukrzycy, ponieważ rokowanie co do utrzymania widzenia jest niepomyślne.