Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży

Przyczyny wtórnego nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży

Najczęstszą przyczyną wtórnego nadciśnienie tętniczego u dzieci i młodzieży są choroby nerek.

U noworodków wśród przyczyn wymienia się zakrzepice żył lub tętnicy nerkowej, zwężenie tętnicy nerkowej, koarktacja aorty (wrodzona wada serca), wady rozwojowe nerek, dysplazja oskrzelowo-płucna, ostra niewydolność nerek, tyreotoksykoza u matki, przewodnienie.

U niemowlaków poniżej pierwszego roku życia najczęstszymi przyczynami są koarktacja aorty, nadciśnienie naczyniowo-nerkowe, torbielowatość nerek, zakażenie układu moczowego, wady rozwojowe nerek, hiperkalcemia, zwiększone ciśnienie śródczaszkowe, guz Wilmsa, zespół hemolityczno-mocznicowy, przewodnienie.

U dzieci w wieku od 2 do 6 lat wśród najczęstszych przyczyn wtórnego nadciśnienia wymienia się choroby miąższu nerek (zmiany pozapalne, wodonercze, hipoplazja nerek), nadciśnienie naczyniowo nerkowe, koarktacja aorty, przyczyny hormonalne.

U starszych dzieci w wieku 6 do 10 lat jako przyczyny obserwuje się nefropatię odpływową i pozapalną, nadciśnienie naczyniowo-nerkowe, choroby miąższu nerek, przyczyny hormonalne, nadciśnienie samoistne.

Przyczynami wtórnego nadciśnienia tętniczego u młodzieży w wieku od 12-18 lat są choroby miąższu nerek, nadciśnienie naczyniowo-nerkowe, nadciśnienie samoistne, przyczyny hormonalne, nadciśnienie tętnicze polekowe.

Jakie jest prawidłowe ciśnienie u dzieci i młodzieży?

Bardzo ważne jest ustalenie wartości ciśnienia tętniczego upoważniającej do rozpoznania nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży. Pomiar ciśnienia tętniczego należy odnieść do masy ciała, jak i wzrostu. Taka konieczność istnieje do 14. roku życia u dziewczynek, u chłopców aż do 18. roku życia. Do stwierdzenia prawidłowości ciśnienia zostały opracowane krzywe dystrybucji ciśnienie tętniczego w przedziałach wieku 0-12 miesięcy, 1-13 lat, 13-18 lat, oddzielnie dla chłopców i dziewcząt, w zależności od masy ciała i wzrostu.

Czynniki ryzyka wystąpienia nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży

Należy zwrócić uwagę na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, takie jak otyłość i zaburzenia gospodarki lipidowej. Istotne znaczenie ma stwierdzenie rodzinnego występowania nadciśnienia. Stwierdzono częstsze występowanie nadciśnienia u potomstwa osób chorych na nadciśnienie tętnicze. Badania wykazały również związek między niską masa urodzeniową dzieci urodzonych o czasie a większym ryzykiem wystąpienia nadciśnienia tętniczego i powikłań sercowo-naczyniowych w późniejszym wieku.

Jak postępuje lekarz w przypadku nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży?

Jeżeli lekarz stwierdzi istnienie nadciśnienia przede wszystkim podejmuje działania, które mają na celu wykluczyć wtórną jej postać. Lekarz przeprowadza wywiad na temat chorób występujących w rodzinie, przede wszystkim nadciśnienie tętnicze, choroby układu sercowo naczyniowego, choroby nerek. Zwraca również uwagę na czynniki ryzyka: otyłość i zaburzenia przemiany lipidowej.

W polu zainteresowania lekarza podczas wywiadu lekarskiego będzie wywiad okołoporodowy (np. masa urodzeniowa po porodzie), podaż witaminy D3, występowanie nawracających zakażeń układu moczowego, zaburzeń mikcji, stany gorączkowe. Lekarz pytać będzie o bóle głowy, wymioty, drgawki, przyjmowane leki, zasłabnięcia, potliwość, krwawienia z nosa, tempo przyrostu masy ciała i wzrostu oraz osłabienie mięśniowe.

Kolejnym krokiem są badania przedmiotowe oraz podstawowe badania diagnostyczne. Zasady leczenia farmakologicznego nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży uwzględniono w wielu zaleceniach opracowanych dla lekarzy.