Choroby przenoszone przez kleszcze w Polsce

Borelioza z Lyme - trzy stadia choroby

Borelioza z Lyme jest to choroba zakaźna. Wywołują ją krętki z rodzaju Borrelia przenoszone przez kleszcze z rodzaju Ixodes.

Choroba przebiega w trzech stadiach. Pierwsze z nich nazywane jest stadium wczesnym ograniczonym. W tym stadium choroba ujawnia się u więcej niż 50% chorych. Na tym etapie zwykle pojawia się rumień wędrujący. Może zdarzyć się, że choroba objawi się chłoniakiem limfocytowym skóry. Rumień wędrujący można krótko opisać jako czerwoną otoczkę z charakterystycznym przejaśnieniem w części środkowej. W centrum przejaśnienia można często zaobserwować ślad po ukłuciu kleszcza.

Kolejnym stadium boreliozy nazywane jest stadium rozsianym lub narządowym. Na tym etapie dochodzi bowiem do zapalenia stawów, zapalenia mięśnia sercowego lub zapalenia układu nerwowego, tzw. neuroborelioza.

Stadium trzecie, tzw. stadium późne manifestuje się objawami związanymi z trwałym uszkodzeniem zajętych narządów. Charakterystyczne objawy boreliozy można zaobserwować na skórze. Dochodzi bowiem do przewlekłego zanikowego zapalenia skóry kończyn. Zaburzenia dotyczą również układu ruchu z powodu zapalenia stawów. U chorych na boreliozę dochodzi do zmian w układzie nerwowym, m.in. konsekwencja tego jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz zapalenie mózgu.

Mniej więcej 30% chorych zgłasza się do lekarza w stadium wczesnym rozsianym lub późnym. Poszczególne stadia mogą się nakładać lub nawet występować jednocześnie. Zwykle u zakażonych nie występują wszystkie objawy, które mogą wiązać się z tą chorobą.

U chorych odpowiednio leczonych antybiotykiem we wczesnej fazie choroby rokowanie co do wyleczenia jest dobre. W takich przypadkach do wyleczenia dochodzi u ponad 90% pacjentów.

Zapalenie mózgu przenoszone przez kleszcze

Zapalenie mózgu przenoszone przez kleszcze jest zakaźną chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Chorobę wywołują neurotropowe wirusy przenoszone przez kleszcze z rodzaju Ixodes.

Choroba ta ma przebieg dwufazowy. Pierwsza faza nazywana jest zwiastunową. Ten etap utrzymuje się do 7 dni i charakteryzuje się objawami grypopodobnymi oraz wymiotami, nudnościami i biegunką. U większości chorych dochodzi do samoistnego wyleczenia.

U niektórych chorych po kilku dniach od zakończenia fazy zwiastunowej pojawiają się objawy zajęcia ośrodkowego układu nerwowego. Najczęściej dochodzi do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych o łagodnym przebiegu. W wyniku zakażenia tym neurotropowym wirusem może dojść także do zapalenie mózgu, zapalenia mózgu i móżdżku oraz zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego.

Rokowanie u większości chorych jest dobre. Po zakończeniu leczenia objawy ustępują całkowicie. Wyjątkiem są pacjenci, u których doszło do zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego. U tych pacjentów przez wiele miesięcy mogą utrzymywać się niedowłady, upośledzenia pamięci i skupienia uwagi.

Bakteria Anaplasma phagocytophilum: Anaplazmoza

Anaplazmoza wywołana przez A. phagocytophilum jest to choroba przenoszona również przez kleszcze z rodzaju Ixodes.

Choroba zaczyna się nagle. Manifestuje się objawami grypopodobnymi. Zakażeni mają gorączkę powyżej 38 st. C, bóle głowy, mięśni i stawów, brak łaknienia, zapalenie górnych dróg oddechowych, kaszel. Pojawiają się dolegliwości ze strony układu pokarmowego: wymioty, nudności, biegunka. Zaobserwować można powiększenie wątroby, powiększenie śledziony oraz powiększenie węzłów chłonnych. W ciężkich przypadkach, z które występują rzadko, mamy do czynienia z zapaleniem mózgu.

Warto zaznaczyć, że w większości przypadków zakażenia A. phagocytophilum przebiegają bezobjawowo. Zachorowanie daje długotrwałą odporność na ponowne zakażenie.

Bardzo rzadkie choroby przenoszone przez kleszcze

Oprócz trzech wyżej wymienionych, wśród chorób przenoszonych przez kleszcze wymienia się także babeszjozę, tularemię oraz riketsjozy. Te ostatnie stanowią grupę chorób. Nazwa ich pochodzi od bakterii, która wywołuje te choroby, a mianowicie bakterii z rodziny Rickettsiales.

Babeszjoza objawowo przypomina malarię, dlatego czasami jest nazywana malarią północy. Z kolei zachorowanie na tularemię grozi posocznicą. W przebiegu tej choroby mamy do czynienia ze zmienionymi węzłami chłonnymi i ich obrzękiem. Chorobę wywołuje gram ujemna pałeczka Francisella tularensis.